Vismigratierivier Afsluitdijk

Met de Vismigratierivier willen de initiatiefnemers de migratieroute voor trekvissen herstellen en zo bijdragen aan een gezonde vispopulatie in de Waddenzee, het IJsselmeer en het achterland. De Provinciale Staten van Fryslân besluiten dit najaar over de vismigratierivier. Voorafgaand hieraan zijn de milieugevolgen onderzocht in een milieueffectrapport. De provincie Fryslân heeft de Commissie gevraagd het milieueffectrapport te toetsen.

Hoofdpunten uit het advies

Toetsingsadvies
Het aangevulde rapport geeft aan dat de aanleg van de Vismigratierivier door de Afsluitdijk voor bepaalde vissoorten positief zal zijn voor de migratie en mogelijk ook voor het populatieherstel. Visvriendelijk sluisbeheer kan daar ook aan bijdragen. Over de uiteindelijke toegevoegde waarde van de Vismigratierivier bestaat nu nog veel onzekerheid. Volgens de Commissie is dit echter onlosmakelijk verbonden met het innovatieve karakter van het project. Wel adviseert de Commissie de effecten zorgvuldig te monitoren, zodat lessen voor de toekomst geleerd kunnen worden.

Daarnaast adviseert de Commissie, om de vismigratie verder te versterken, met alle partijen rond het IJsselmeer en in het Waddengebied in gesprek te gaan om aanvullende maatregelen rond de Afsluitdijk te nemen. Denk bijvoorbeeld aan het aanleggen van rustplaatsen voor vissen op de bodem bij sluizen of het (plaatselijk) verminderen van de visvangst. Dergelijke maatregelen kunnen ook aanzienlijk bijdragen aan ge-zonde vispopulaties in Nederland en omliggende landen.

Voorlopig toetsingsadvies
Het rapport geeft aan dat de aanleg van de Vismigratierivier door de Afsluitdijk positief zal zijn voor de vismigratie. De Commissie verwacht ook dat de Vismigratierivier door het verbeteren van omstandigheden voor migratie een positieve bijdrage kan leveren. Om te  beoordelen hoe groot de toegevoegde waarde is geeft het rapport echter onvoldoende inzicht in de vismigratie die momenteel plaatsvindt door de (spui)sluizen en de effectiviteit van visvriendelijk sluisbeheer. Daarmee blijft het ook onduidelijk welke positieve effecten de aanleg van de Vismigratierivier heeft op de meeste vissoorten in het IJsselmeer.
De Commissie adviseert het rapport daarom aan te passen en in het rapport de meerwaarde van de vismigratierivier duidelijker te onderbouwen.

Advies reikwijdte en detailniveau
De Commissie beschouwt de volgende punten als essentiële informatie voor het milieueffectrapport:

• De verwachte toegevoegde waarde van de vismigratierivier ten opzichte van de huidige situatie en andere maatregelen zoals visvriendelijker sluisbeheer.
• De samenhang met andere projecten en plannen die momenteel op en rond de Afsluitdijk in voorbereiding zijn zoals de verbeteringswerkzaamheden en de windmolenparken.
• De effecten op de ruimtelijke kwaliteit van de verschillende alternatieven en de bijdrage van de alternatieven aan de ruimtelijke ambitie zoals beide beschreven in het Masterplan Beeldkwaliteit Afsluitdijk.
• De toekomstvastheid van de vismigratierivier.