Factsheets

Procedures

Advies van de Commissie mer
Wanneer adviseert de Commissie? Wat zijn de adviestermijnen? Wat doet de Commissie met zienswijzen? Hoe vraag ik advies?

Milieueffectrapportage in een notendop
Wat is het doel van milieueffectrapportage? Wanneer is milieueffectrapportage verplicht? Welke mer-procedures zijn er? Wie doet wat in de mer-procedure?

Wat staat er in een milieueffectrapport?
Een milieueffectrapport laat de milieugevolgen van een plan of project zien, en ook of hetzelfde doel bereikt kan worden met minder milieueffecten. Welke info neem je daar nu precies over op en beschrijf je in het milieueffectrapport? 

 

Wetgeving

Mer-beoordeling
In een mer-beoordeling kijkt het bevoegd gezag of een project mogelijk belangrijke nadelige milieugevolgen heeft. Als dat zo is, dan vraagt het bevoegd gezag de initiatiefnemer om een milieueffectrapport op te stellen. Wat is een mer-beoordeling precies en hoe werkt het?

Omgevingsplan en milieueffectrapportage
De Omgevingswet biedt een nieuw kader voor ruimtelijke besluiten. Het omgevingsplan is één van de nieuwe instrumenten waarin integrale afwegingen gemaakt gaan worden voor een gebied. Sinds 2016 doet de Commissie mer in pilotprojecten ervaring op met omgevingsplannen en milieueffectrapportage.

Omgevingsvisie en milieueffectrapportage
Eén van de kerninstrumenten van de Omgevingswet is de omgevingsvisie. De omgevingsvisie is een integrale visie voor de fysieke leefomgeving. Rijk, provincie en gemeenten stellen de omgevingsvisie op voor hun hele grondgebied. De visie vervangt de huidige structuurvisies voor onder andere natuur, energie, verkeer en vervoer, water en milieu. Het bevat de hoofdlijnen van beleid en geeft richting aan de verdere uitwerking in programma’s, regelgeving (zoals omgevingsplannen en verordeningen), vergunningen en projectbesluiten.

Programma en milieueffectrapportage 
Een kerninstrument van de Omgevingswet is het omgevingsprogramma. In zo’n programma formuleert een gemeente, waterschap, provincie of minister concrete maatregelen in de leefomgeving. Een programma is soms verplicht. Het kan gebruikt worden om de omgevingsvisie per thema of gebied uit te werken of om een doel uit het omgevingsplan te bereiken

 

Methoden

Digitaal interactief milieueffectrapport
Een digitaal en interactief milieueffectrapport biedt mogelijkheden om informatie overzichtelijker, persoonlijker en toegankelijker te presenteren, zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van de informatie. Deze factsheet gaat in op de kansen en valkuilen van een digitaal MER. 

Doelen en doelbereik bepalen 
Stel dat een gemeentebestuur bepaalde vormen van veeteelt wil faciliteren, een verkeersknelpunt oplossen of overstroming van de binnenstad voorkomen. Wat moet het milieueffectrapport dan zeggen over de ambities van de gemeente, over het op te lossen probleem en over de effectiviteit van de oplossingen? Dat staat in deze factsheet.

Modellen in milieueffectrapportage
Veel vragen aan de Commissie mer gaan over het gebruik van modellen. Wat hoort hierover wel in een milieueffectrapport en wat niet? Deze factsheet gaat hierover.

Monitoring, evaluatie en maatregelen achter de hand
Monitoring en evaluatie zijn nodig om te kunnen bepalen of gewenste doelen en voorspelde effecten ook daadwerkelijk uitkomen. Als dit niet het geval is, kan worden bijgestuurd door maatregelen in te zetten of door het beleid aan te passen. Milieueffectrapportage helpt daarbij.

Onzekerheden in effectvoorspellingen
Een milieueffectrapport beschrijft de verwachte gevolgen van een initiatief voor het milieu. Voor een goede afweging geeft het rapport ook alternatieve oplossingen met bijbehorende milieueffecten. Maar voorspellingen over verwachte effecten zijn vaak onzeker. Hoe zeker zijn effectvoorspellingen? Zijn onzekerheden erg? Hoe ga ik om met onzekerheid? Hoe voer ik een adaptieve strategie uit?

 

Thema's

Circulariteit en milieueffectrapportage
Circulariteit kan bijdragen aan minder milieu- en omgevingseffecten omdat het zich richt op efficiënter gebruik van grondstoffen, materialen, producten en afval. Maar wat is circulariteit precies en op welke manier kan circulariteit het beste een plek krijgen in milieueffectrapportage?

Cultureel erfgoed en milieueffectrapportage
Bewoners en bestuurders vinden het belangrijk dat ruimtelijke ontwikkelingen aansluiten en bijdragen aan de identiteit van een gebied. In een milieueffectrapport voor een ruimtelijk plan of project is cultureel erfgoed – als onderdeel van de leefomgeving – één van de onderwerpen.

Energietransitie in milieueffectrapportage voor omgevingsplannen en omgevingsvisies
Provincies en gemeenten moeten de noodzakelijke energietransitie integraal meenemen in hun omgevingsvisie en omgevingsplan. Milieueffectrapportage biedt inhoudelijke ondersteuning en onderbouwing, en kan helpen in het overleg met belanghebbenden en bij vinden van draagvlak voor maatregelen.

Flora en fauna in milieueffectrapportage
Welke informatie over flora en fauna hoort er in een milieueffectrapport? Wanneer is een effectbeoordeling compleet? Deze factsheet gaat over de benodigde informatie over soorten in een milieueffectrapport. Het beschrijft ook de aanpak voor beschermde soorten die niet onder gebiedsbescherming vallen.

Gezondheid in mer voor omgevingsvisie en omgevingsplan
Provincies en gemeenten moeten in hun omgevingsvisies en omgevingsplannen specifiek aandacht besteden aan het realiseren van een gezonde leefomgeving. Het gaat dan niet alleen om het beperken van bijvoorbeeld luchtverontreiniging en geluidhinder, maar ook om de inrichting van de leefomgeving. Een gezonde leefomgeving nodigt immers uit tot bewegen, andere mensen ontmoeten en is prettig om in te wonen. Milieueffectrapportage biedt de inhoudelijke ondersteuning en onderbouwing om te komen tot een vanuit gezondheidsoogpunt optimale inrichting van de leefomgeving.

Grondslag van de aanvraag en milieueffectrapportage
Tussen het belang van de initiatiefnemer om zijn project vergund te krijgen en het belang van het bevoegd gezag om zuinig om te gaan met beperkte milieugebruiksruimte bestaat een zekere spanning. In dit spanningsveld voelen vergunningverleners zich vaak gehouden aan de zogenoemde grondslag van de aanvraag. In hoeverre is er ruimte voor het bevoegd gezag om milieuvriendelijkere technieken te verlangen van de aanvrager?

Hoogspanningsnet en magneetveld
Als een netbeheerder het hoogspanningsnet uitbreidt of aanpast, moet hij in een milieueffectrapport beschrijven wat de gevolgen zijn voor de natuur en de leefomgeving. Zo moet hij laten zien waar woningen aanwezig zijn binnen de zone waar het magneetveld door de uitbreiding of aanpassing van het net verhoogd is. De factsheet beschrijft de aard en achtergrond van dat onderzoek.

Hoogwaterbescherming en milieueffectrapportage
Bij dijkversterkingen wordt vaak een mer-procedure doorlopen. Maar hoe zet je milieueffectrapportage dan het beste in? Wanneer is het handig te starten met de mer-procedure? Wanneer vraag je om advies en zienswijzen? Wat verandert er met de Omgevingswet?

Klimaatadaptatie in milieueffectrapportage voor omgevingsplannen en omgevingsvisies 
Voor omgevingsvisies en omgevingsplannen is het milieueffectrapport een goed instrument om vragen die spelen rond klimaatverandering te beantwoorden. Maar hoe pak je dat aan? Hoe breng je de kwetsbaarheid van een gebied voor klimaatverandering in beeld? Welke (adaptatie)maatregelen bestaan er en welke effecten hebben die? Welke kansen geven deze maatregelen om de leefomgeving te verbeteren? Hoe ga je om met onzekerheden rond klimaatverandering en klimaateffecten?

Landschap in milieueffectrapportage
Voor veel insprekers is landschap en de kwaliteit van landschap bij projecten en plannen erg belangrijk. In deze factsheet een aanpak om de juiste rol van landschap in milieueffectrapportage te bepalen.

Naar een regionale energiestrategie (RES) 
Het Klimaatakkoord gaat over het halveren van de CO2-uitstoot in Nederland. Per regio worden de haalbaarheid van dit doel en de ruimtelijke consequenties in een RES verkend. Het resultaat van die verkenning wordt later vastgelegd in omgevingsvisies en omgevingsplannen. Deze factsheet laat zien hoe een milieueffectrapport al bij de verkenning behulpzaam kan zijn. Het vergelijken van keuzes en het tijdig in beeld brengen van de milieugevolgen staan centraal.

Natura 2000, significantie en Passende beoordeling
Natura 2000 is één van de belangrijkste beschermingsregimes voor natuur in Europa en Nederland. Bij het bepalen van effecten op Natura 2000-gebieden is significantie een belangrijk begrip. Wat is Natura 2000? Wat is significantie en Passende beoordeling? Wat zijn mitigerende maatregelen? Wat is de relatie met mer?

Participatie en milieueffectrapportage
Hoe zet je participatie in bij milieueffectrapportage? Welke stappen zijn nodig? Hoe werkt de interactie tussen participatie en milieueffectrapportage? Bij de factsheet hoort een infographic die de interactie tussen participatie en milieueffectrapportage in beeld brengt.

Sociale effecten in milieueffectrapportage
Een milieueffectrapport brengt de effecten van een plan of project op de omgeving in beeld voordat de overheid hierover een besluit neemt. Ook sociale effecten op de bevolking, zoals gezondheidseffecten en sociale verdeeldheid kunnen hier onderdeel van uitmaken. In andere landen is het gebruikelijk om deze effecten mee te nemen in een milieu- en sociale-effectenrapport. In Nederland zijn hier de eerste stappen in gezet. Hoe en waarom neem je sociale effecten mee?

Transitievisie warmte en milieueffectrapportage 
Nederland wil in 2050 CO2-arm zijn. Alle gebouwen in Nederland zijn dan geïsoleerd en in plaats van aardgas gebruiken we een duurzaam alternatief. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat alle gemeenten een transitievisie warmte vaststellen. De visie toont de aanpak van isoleren en/of het aardgasvrij maken van de bebouwde omgeving en de planning voor wijken of buurten. Milieueffectrapportage helpt bij het in beeld brengen van de effecten op mens, natuur en milieu van verschillende alternatieven voor aardgas en biedt ondersteuning bij discussies hierover tussen overheden, bedrijfsleven, belangenorganisaties en omwonenden.

Windparken op land en milieueffectrapportage
Voor visies, plannen en projecten over windenergie worden milieueffectrapporten opgesteld. Hoe vind je de beste locaties voor windturbines? Hoe ga je om met de effecten voor het landschap, de natuur en met de hinder voor omwonenden? En hoe organiseer je de participatie?

Zeer Zorgwekkende Stoffen en milieueffectrapportage 
Zeer Zorgwekkende Stoffen kunnen gevaarlijk zijn voor het milieu en voor de mens. Wat zijn zeer zorgwekkende stoffen, wat zijn potentiële zeer zorgwekkende stoffen en wat moet er in een milieueffectrapport over deze stoffen?