Door de Omgevingswet hebben gemeenten en waterschappen meer verantwoordelijkheid gekregen voor milieuthema’s als geluid, geur en trillingen, en voor lozingen in riool, bodem of water. Voor die onderwerpen golden tot 1 januari 2024 landelijke milieuregels, vastgesteld door het Rijk. Om gemeenten en waterschappen voldoende tijd te geven voor het maken van eigen keuzes, heeft het Rijk eerder al overgangsregels vastgesteld. De regels stonden bekend als de ‘bruidsschat’. Het Rijk heeft nu een milieueffectrapport en een beleidsprogramma over deze regels opgesteld. In het beleidsprogramma staat welke milieuregels weer landelijk moeten gaan gelden.
Hoofdpunten uit het advies
Toetsingsadvies
De Commissie waardeert dat het milieueffectrapport focust op regels met aanzienlijke milieueffecten. Hierdoor is het rapport compact en gaat het over een beperkt aantal regels met grote milieugevolgen. Dat is waar milieueffectrapportage in essentie voor is bedoeld. Het rapport licht deze afbakening alleen niet goed toe. Een betere motivering maakt het makkelijker om te beoordelen of het rapport niet te smal is ingestoken, zegt de Commissie.
In het rapport mist een beschrijving van de toepasbaarheid van het document. Voor gemeenten en waterschappen is nu niet duidelijk welke informatie zij kunnen hergebruiken bij hun lokale regels en welke informatie ze zelf nog moeten verzamelen. Inzicht daarin is extra belangrijk omdat het om een zeer complex, technisch en juridisch vraagstuk gaat.
Advies reikwijdte en detailniveau
Focus het milieueffectrapport op de overgangsregels met aanzienlijke milieugevolgen, adviseert de Commissie. Slechts een deel van de regels veroorzaakt of voorkomt aanzienlijke milieugevolgen. In het beleidsprogramma kan het Rijk dan opties opnemen voor lokale regels met minder milieugevolgen.
Omdat de bruidsschat bestaande nationale milieuregels tijdelijk voortzet, moet in het milieueffectrapport staan welke milieugevolgen die bestaande milieuregels nu al hebben, zegt de Commissie. Kijk in het rapport daarna naar de milieugevolgen van strengere en soepelere regels dan de bruidsschat.
Ten slotte benadrukt de Commissie het belang van goede milieumonitoring door het Rijk vanaf de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Dat geeft een landelijk beeld over de praktijkuitwerking van de bruidsschat. En dat helpt gemeenten en waterschappen bij het vormgeven van lokale milieuregels.