ECLI:NL:RVS:2016:379

Conclusies voor de m.e.r. praktijk

• In het milieueffectrapport mag worden uitgegaan van de juistheid van een verkeersmodel, tenzij de uitkomsten erg afwijken van de verwachting.

• Instandhoudingsmaatregelen kunnen niet als mitigerende maatregel worden aangemerkt, als directe samenhang met het plan waarvoor een Passende beoordeling wordt gedaan, ontbreekt.

Instandhoudingsmaatregelen kunnen in een Passende beoordeling als feitelijke ontwikkeling worden betrokken, als voldoende zeker is dat de maatregelen daadwerkelijk zullen worden uitgevoerd. Als deze instandhoudingsmaatregelen slechts op een beperkt deel van het beïnvloede gebied worden uitgevoerd, moet de Passende beoordeling anderszins proberen aan te tonen dat verslechtering binnen het invloedsgebied van de voorgenomen ontwikkelingen, wordt voorkomen.

Casus

Op 18 juni 2015 heeft de gemeenteraad van de gemeente Katwijk het bestemmingsplan Cantineweg 2013 vastgesteld. Het plan voorziet in de openstelling van de Cantineweg als bovenlokale ontsluitingsweg tot 31 maart 2016. Na deze datum is de Cantineweg bestemd als lokale ontsluitingsweg voor de aangelegen gronden en als verblijfsgebied. De Cantineweg ligt aan de zuidkant van Katwijk en grenst aan het Natura 2000-gebied Meijendal en Berkheide, deelgebied Zeedorpenlandschap Noord-Berkheide.

Verkeersmodel
Appellanten voeren aan dat in het plan-MER inclusief de Passende beoordeling ten onrechte is gebruikgemaakt van de Regionale Verkeersmilieukaart Holland Rijnland (hierna:RVMK), omdat ze uitgaat van de niet-gerealiseerde verbindingsweg Westerbaan-Meeuwenlaan en de Verlengde Biltlaan buiten beschouwing laat. Daarnaast komen de verkeerstellingen in het MER niet overeen met het RVMK en hadden verkeerstellingen na opening van de Cantineweg moeten worden uitgevoerd. Appellanten verwachten daardoor een hogere stikstofdepositie op de daarvoor gevoelige habitattypen dan in het MER staat.

Natura 2000
Appellanten zijn van mening dat extra stikstofdepositie op het Natura 2000-gebied door openstelling van de Cantineweg leidt tot aantasting van de natuurlijke kenmerken van dat gebied. Anders dan in de Passende beoordeling staat, is de staat van instandhouding van de habitattypen ‘grijze duinen, kalkrijk’, ‘grijze duinen, kalkarm’, ‘duinbossen, droog, overig’ en ‘duinbossen, binnenduinrand’ slecht. Volgens appellanten komt dat mede door een overschrijding van de kritische depositiewaarde. Beheermaatregelen en aanvullende maatregelen zijn volgens hen onvoldoende effectief.

Overwegingen van de bestuursrechter

Verkeersmodel
De Afdeling overweegt dat de gebruikte verkeersgegevens zijn ontleend aan de RVMK. Daarbij is voor het prognosejaar 2020 uitgegaan van de situatie dat de door de raad gewenste verbindingsweg Westerlaan-Meeuwenlaan niet is gerealiseerd, maar de Verlengde Biltlaan wel.

De Afdeling overweegt verder dat een verkeersmodel altijd een abstractie van de te verwachten werkelijkheid weergeeft. Alleen als de uitkomsten erg afwijken van de verwachting, is er aanleiding om aan het model te twijfelen. Dat is hier niet het geval. De Afdeling weegt daarbij mee dat de tellingen zijn uitgevoerd toen de Cantineweg was afgesloten met als doel sluipverkeer via de woonwijk in kaart te brengen.

Natura 2000
De Afdeling constateert dat in de Passende beoordeling staat dat binnen het invloedsgebied van de Cantineweg, dat ongeveer 30 ha groot is, verschillende habitattypen voorkomen die gevoelig zijn voor stikstofdepositie. Door de tijdelijke openstelling van de Cantineweg wordt een toename van stikstofdepositie verwacht van tussen de 0,3 en 30 mol/ha/jr. De staat van instandhouding van ‘grijze duinen, kalkrijk’ binnen het invloedsgebied van de Cantineweg is redelijk tot goed en van ‘grijze duinen, kalkarm’ matig. De habitattypen ‘duinbossen, droog, overig’ en ‘duinbossen, binnenduinrand’ komen verspreid voor binnen het invloedsgebied, maar ondanks de overschrijding van de kritische depositiewaarden is volgens de Passende beoordeling geen sprake van knelpunten nu de bossen zich op kalkrijke bodems bevinden.

Onder verwijzing naar haar uitspraak van 30 oktober 2013, zaaknrs. 201203812/1/R2 en 201203820/1/R2, overweegt de Afdeling dat instandhoudingsmaatregelen wegens het ontbreken van directe samenhang met het plan niet als mitigerende maatregel kunnen worden aangemerkt. Instandhoudingsmaatregelen kunnen wel als feitelijke ontwikkeling in een Passende beoordeling worden betrokken, als voldoende zeker is dat de maatregelen daadwerkelijk zullen worden uitgevoerd.De instandhoudingsmaatregelen worden slechts op een beperkt deel van het beïnvloede gebied uitgevoerd. De Passende beoordeling bevat verder geen informatie over de gevolgen van de stikstofdepositie van het plan voor de habitattypen waar geen instandhoudingsmaatregelen zullen worden uitgevoerd. Dat betekent dat de gevolgen per habitattype en per locatie van voorkomen van dit habitattype niet in kaart gebracht. Hierdoor is niet duidelijk of verslechtering van deze habitattypen binnen het invloedsgebied van de Cantineweg wordt voorkomen en of de instandhoudingsmaatregelen voldoende zijn voor het behalen van de instandhoudingsdoelstellingen.

Daarnaast is niet bekend waar de aanvullende maatregelen, genoemd in de overeenkomst tussen gemeente, Staatsbosbeheer en Dunea en het bijbehorende Meerjarenprogramma, uitgevoerd zullen worden, en wat de te verwachten effecten van de maatregelen zijn. Onduidelijk is daarom of de instandhoudingsdoelstellingen voor die habitattypen kunnen worden gehaald. Naar het oordeel van de Afdeling heeft de raad niet kunnen concluderen dat de natuurlijke kenmerken van het Natura 2000-gebied niet zullen worden aangetast.

Uitspraak
De Afdeling verklaart het beroep over de Passende beoordeling gegrond en vernietigt het besluit tot vaststelling van het bestemmingsplan.