Commissie m.e.r. Jaarverslag 2019

Daling aantal adviezen zet door in 2019

In 2019 brachten we 130 adviezen uit. Het laagste aantal sinds 1992 toen de Commissie 143 adviezen uitbracht en het is ongeveer een derde van de adviezen in de jaren 2008-2010. Sinds 2010 zien we een bijna continue daling. Ter illustratie de laatste twee jaar: 168 adviezen in 2017 en 144 adviezen in 2018.

Verplichte - vrijwillige adviezen

Van de 130 adviezen waren 45 verplichte toetsingsadviezen en 85 vrijwillige adviezen over bijvoorbeeld de benodigde inhoud van een milieueffectrapport.
De dalende trend in het aantal verplichte toetsingsadviezen zet door: 45 in 2019, tegen 84 in 2017 en 63 in 2018. En niet te vergelijken met de bijna 200 verplichte toetsingen in 2013.
De afgelopen jaren zijn de aantallen vrijwillige adviezen redelijk stabiel, schommelend rond de 80 per jaar. Binnen de vrijwillige adviezen zagen we een toename van het aantal adviezen over de benodigde inhoud van een milieueffectrapport, van 35 in 2018 naar 51 in 2019.

Stijging infrastructuur, daling waterprojecten

Opvallend in 2019 was de stijging van het aantal nieuwe infrastructuurprojecten, inclusief luchtvaartterreinen: van 2 adviezen in 2018 naar 9 in 2019. Terwijl de waterprojecten een forse daling laten zien, van 26 in 2018 naar 12 in 2019. Waarschijnlijk komt dit door een piek in 2018 voor adviezen over het hoogwaterbeschermingsprogramma.
De ambities uit de Nationale Woonagenda om het woningtekort terug te dringen zien we niet terug in het aantal getoetste milieueffectrapporten: 9 toetsingsadviezen in 2019, tegen 13 in 2018 en nog 26 in 2017. Het spelende stikstofprobleem en de komende Omgevingswet zijn hiervoor mogelijk verklaringen.

Rijksoverheid laat vrijwel geen zienswijzen meenemen

Er is meer draagvlak voor een overheidsbesluit als inwoners inspraak hebben en zienswijzen kunnen indienen. Wij menen dat onze advisering aan kwaliteit wint met inzicht in de zienswijzen. In de praktijk blijkt echter dat maar iets meer dan 50 procent van de overheden ervoor kiest om ons zienswijzen mee te laten nemen. Opvallend detail is dat de Rijksoverheid vrijwel geen zienswijzen laat meenemen, met uitzondering van de grootschalige energieprojecten. Wat ons betreft een actiepunt voor 2020.

Kwaliteit milieueffectrapporten zorgelijk, na aanvulling 60 procent milieueffectrapporten volledig

In de meeste van de in 2019 getoetste milieueffectrapporten ontbrak belangrijke milieuinformatie. Dit is zorgelijk en een voortzetting van de trend van de afgelopen jaren. Er ontbrak in de rapporten vooral informatie over de effecten op Natura 2000-gebieden. De huidige stikstofproblematiek draagt hier hoogstwaarschijnlijk aan bij. Ook milieuvriendelijker alternatieve oplossingen en leefomgevingseffecten, als lucht en geluid, krijgen nog steeds te weinig aandacht. In een derde van de gevallen zijn de rapporten aangevuld en nogmaals door ons getoetst. Daarna was 60 procent compleet.

In het buitenland doen wij deels hetzelfde werk als in Nederland, namelijk advisering over richtlijnen en toetsing van milieueffectrapporten. Daaraast besteden wij een groot deel van onze tijd aan andere activiteiten zoals advisering over m.e.r. wet- en regelgeving, coaching van strategische m.e.r. processen, training van m.e.r. autoriteiten en NGO's en screening van projectvoorstellen op lokale m.e.r. -plicht.

Sinds een aantal jaren zijn wij ook actief betrokken bij Nederlandse faciliteiten ten behoeve van de hulp en handel agenda van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Wij adviseren RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) - die deze faciliteiten coördineert - over de rol van m.e.r. in de projectvoorstellen, lokale m.e.r. -plicht en het te volgen m.e.r. proces.

Als onderdeel van het Sustainability Advice programme, kan het ministerie van Buitenlandse Zaken (waaronder de ambassades) ons vragen te adviseren over integrale duurzaamheidsvraagstukken. Bijvoorbeeld met betrekking tot coherentie van het buitenlandbeleid, of over milieu-, economische/sociale en institutionele duurzaamheid van specifieke programma's.

De Commissie voor de milieueffectrapportage Nederland heeft in financieel opzicht geen goed jaar achter de rug. Het negatief resultaat over 2019 bedraagt ruim zevenhonderdduizend euro. De kosten voor het ontwikkelen en delen van kennis van € 265.000 komen daar bij. Het resultaat over 2019 is gecorrigeerd voor een boekingsfout in het onderhanden werk in 2018, die doorwerkt in het jaar 2019. Belangrijkste oorzaak zijn de tegenvallende opbrengsten door een forse daling van het aantal uitgebrachte adviezen van 144 naar 130. Daarnaast zijn er andere tegenvallende baten en hogere lasten voor o.a. personeels- en huisvesting. Het negatief resultaat wordt ten laste gebracht van het overbruggingsbudget, dat bedoeld is voor het opvangen van pieken en dalen. Het financieel resultaat over 2019 van het onderdeel Internationaal DGIS/Buitenlandse Zaken van de Commissie is in lijn met de begroting en past binnen de meerjarenafspraken in de subsidieovereenkomst met het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Financiële verantwoording
Alle bedragen zijn in euro's
Exploitatiesaldo is exclusief budget voor kennis

* Jaarcijfers NL 2018 zijn in de jaarrekening 2019 gecorrigeerd.

Missie

De Commissie voor de milieueffectrapportage is een bij wet ingestelde onafhankelijke 'not-for-profit'-kennisorganisatie op het gebied van milieu- en omgevingseffecten. Ze gebruikt deze kennis voor het adviseren en ondersteunen van Nederlandse en buitenlandse overheden bij het integreren in besluitvorming van milieu, klimaat en leefomgeving in brede zin. Dit doet ze op gezaghebbende, integere en transparante wijze.

Visie

Door het werk van de Commissie beschikken overheden bij hun besluiten over de noodzakelijke kennis over milieu, klimaat en leefomgeving in brede zin. Hierdoor zijn besluiten van de overheid van betere kwaliteit, beter onderbouwd en breder gedragen. Daarmee levert de Commissie een bijdrage aan de integrale omgevingskwaliteit en duurzame ontwikkeling in Nederland en daarbuiten.